Bečki valcer

Bečki valcer je jedan od najstarijih i najpoznatijih društvenih plesova, čija prepoznatljiva melodija i fluidni pokreti plesača odišu elegancijom i gracioznošću. Nastao je krajem 18. veka u Austriji i Nemačkoj, a svoju popularnost stekao je u bečkim balskim dvoranama tokom 19. veka. Danas je neizostavan deo plesnih takmičenja i svečanih događaja širom sveta. Bečki valcer je klasični plesni stil koji se često pojavljuje u romantičnim filmovima i animiranim ostvarenjima. Karakterišu ga široki, graciozni okreti koji se brzo rotiraju po podijumu. Iako deli mnoge sličnosti sa sporim valcerom, bečki valcer se pleše znatno bržim tempom – dvostruko bržim od sporog valcera.

Istorija Bečkog Valcera

Koreni bečkog valcera potiču iz narodnih plesova, posebno iz austrijskog „Ländlera“, plesa koji je bio omiljen među seljacima i građanima. Ubrzo je prešao u aristokratske krugove i postao simbol društvenih okupljanja i gala večeri. Iako je u početku bio smatran previše smelim zbog bliskog kontakta partnera, ubrzo je prihvaćen i proslavljen širom Evrope. U 19. veku kompozitori poput Johana Štrausa I i Johana Štrausa II komponovali su neka od najpoznatijih dela bečkog valcera, poput „Na lepom plavom Dunavu“ i „Priče iz bečke šume“. Bečki valcer je najstariji oblik balskog plesa. Pojavio se u 18. veku, oko 1750. Njegovi prethodnici potiču još iz 12. veka iz srednjovekovnog plesa poznatog kao “Round” (Kolo). Završni okret plesnog para u ovom plesu bio je vrhunac koreografije, a taj puni obrt postao je prepoznatljiv element bečkog valcera. Ritmička šema ¾, koja omogućava bečki valcer, datira bar iz 1679. godine, kada je napisana pesma “Das Lied vom lieben Augustin”.

Bečki valcer se razvio direktno iz narodnih plesova poput Lendlera, Deutscher-a, Dreher-a i Schleifer-a, koji su bili popularni u Bavarskoj i Austriji tokom 18. veka. Kada su stanovnici gradova preuzeli ove plesove, oni su se značajno promenili, kako u muzici, tako i u koreografiji. Tempo je postao brži, a umesto skakutanja karakterističnog za narodne plesove, uvedeno je graciozno klizanje po podijumu. Ples je prešao iz seoskih plesnih dvorana u balske sale visokog društva, čime je rođen bečki valcer. U početku se zvao samo “valcer”, ali je kasnije, pojavom sporijeg valcera, brža originalna verzija dobila naziv “bečki valcer”, po svom mestu nastanka.

Bečki valcer je stigao u Englesku posle rata 1812. godine. Smatra se da je 1814. pomogao ambasadorima na Bečkom kongresu da postignu sporazum o stabilizaciji Evrope nakon Napoleonovog prvog egzila. Valcer ima bogatu tradiciju u Beču, gde se i danas održava oko 300 javnih balova u prva tri meseca svake godine. Neki od tih balova okupe i do 5000 plesača u gradu sa samo 1,5 miliona stanovnika.

Pre pojave bečkog valcera, aristokrate su na svojim dvorovima negovale spore plesove sa strogim ceremonijalnim pravilima koja nisu dozvoljavala bliski kontakt između partnera – ruke su se samo blago dodirivale. Bečki valcer je doneo revoluciju u plesnu kulturu: muškarac je stavljao ruke na ženine bokove, plesni parovi su se držali blisko i gledali duboko u oči. Ova sloboda kretanja bila je radikalna promena u odnosu na rigidne aristokratske manire. U početku je smatrana skandaloznom – žene su otkrivale gležnjeve dok su se vrtložile po podijumu, a parovi su se previše grlili, što je dovelo do toga da je ples čak bio i zabranjen neko vreme. Ipak, bečki valcer je osvojio balske sale i postao toliko popularan da su ga na kraju prihvatili i pripadnici visokog društva.

Bečki valcer je svoju prepoznatljivu formu dobio u habzburškom Beču, gde su ga klasični kompozitori prilagodili i usavršili. Muzika Johana Štrausa i Jozefa Lanera značajno je doprinela popularizaciji ovog brzog valcera. Tokom 19. veka, pojavile su se različite varijante, poput poljskog mazurka valcera, mađarskog valcera, meksičkog valcera, francuskog valcera i muzete valcera. Popularnost bečkog valcera nastavila je da raste tokom 20. i 21. veka, učvrstivši njegov status kao nezaobilaznog dela balskih plesova širom sveta.

Bečki valcer danas

Danas se bečki valcer pleše na takmičarskom nivou u obe glavne balske kategorije: Međunarodni standard i Američki smooth. Takođe, ostaje popularan društveni ples u plesnim školama širom sveta.

Međunarodni stil bečkog valcera izvodi se u zatvorenom plesnom položaju, a dozvoljeni su samo određeni pokreti, uključujući desne i leve okrete, promene pravca, flekerle, kontra ček, levi whisk i kontrapivot.

Američki stil bečkog valcera omogućava veću slobodu pokreta – pleše se u i zatvorenim i otvorenim položajima, uključuje različite interpretacije, teatralne pokrete, okrete ispod ruke i koreografije u bočnim pozicijama.

Balovi, takmičenja i događaji posvećeni bečkom valceru organizuju se širom sveta svake godine. Neka od ovih dešavanja fokusiraju se isključivo na bečki valcer, dok druga uključuju i ostale balske plesove. U Sjedinjenim Američkim Državama, popularnost bečkog valcera porasla je zahvaljujući televizijskim emisijama poput “So You Think You Can Dance” i “Dancing with the Stars”. Gracioznost, fluidnost i elegancija plesača u bečkom valceru privlače publiku i čine ga jednim od najtraženijih plesova u plesnim studijima širom sveta.

Karakteristike i Tehnika Plesanja

Bečki valcer se pleše u brzom tročetvrtinskom ritmu, sa naglaskom na prvi takt (1-2-3, 1-2-3). Odlikuju ga brze rotacije i elegantni klizni koraci, što zahteva dobru tehniku i osećaj za muziku. Postoje dve osnovne figure bečkog valcera:

• Desna okretna figura (Natural turn) – okret udesno za 180 stepeni kroz nekoliko taktova
• Leva okretna figura (Reverse turn) – okret nalevo, sličan desnom okretu, ali u suprotnom pravcu
• Promenljivi koraci (Change steps) – prelazi između okretnih figura

Plesači moraju održavati uspravan stav i glatke pokrete kako bi osigurali kontinuitet i fluidnost plesa. Bečki valcer se pleše u zatvorenoj plesnoj poziciji, pri čemu je kontakt tela partnera konstantan, a vođenje i praćenje ključni su za uspešno izvođenje figura.

Muzika i Kompozitori

Muzika za bečki valcer je brza i često razigrana, sa naglašenim taktovima koji diktiraju ritam plesa. Najpoznatiji kompozitori ovog plesa su:

• “The Potter Waltz” Prague Philharmonic Orch.
• “I Know You” Sleeping Beauty
• “You and Me” Lifehouse
• “Sofia” Johann Strauss
• “Only Hope” Mandy Moore
• “FanFan” 101 Strings Orchestra
• “I’m With You” Avril Lavigne
• “Skin” Rascal Flatts
• “That’s Amore” Dean Martin
• “Kiss from a Rose” Seal
• “Fallin’” Alicia Keyes
• “Break Away” Kelly Clarkson
• “One and Only” Adele
• “All I Need” Within Temptation
• “Breathe (2am)” Anna Nalick
• “The Time of Your Life” David Cook
• “Carribean Blue” Enya
• “A New Day Has Come” Celine Dion
• “A Thousand Years” Christina Perri
• “Always and Forever” Luther Vandross
• “Delilah” Tom Jones
• “Enamorada” Sandra Cartolari and Claudio Novelli Orchestra
• “Iris” The Goo Goo Dolls
• “These Arms of Mine” Otis Redding
• “Cryin” Aerosmith
• “This Love” Leanne Rimes
• “Beautiful Life” Lindsay Lohan
• “I Have Nothing” Whitney Houston
• “You’re My Number One” Enrique Iglesias
• “Your Guardian Angel” The Red Jumpsuit Apparatus
• “End of the Road” Boys 2 Men
• “Ill Make Love to You” Boys 2 Men
• “Runaway” The Corrs
• “Amas Veritas” Alan Silvestri
• “That’s Amore” Dean Martin
• “Que Sera Sera” Doris Day
• “Walkin’ Away” Clint Black
• “Tu Solo Tu” Selena
• “I Won’t Give Up” Jason Mraz

Karakter Plesa

Bečki valcer se odlikuje dinamikom i gracioznošću. Dok engleski valcer naglašava sporije pokrete i emocije, bečki valcer je živahan i razigran. Njegova suština leži u neprekidnoj rotaciji i neodoljivoj lakoći pokreta, što ga čini pravim testom veštine i izdržljivosti plesača.

Danas se bečki valcer pleše na plesnim takmičenjima, balovima i svečanim priredbama, a njegova vanvremenska elegancija osigurava mu posebno mesto u svetu društvenih plesova.